بایگانی برچسب: s

سرگذشت پویا نمایی (بخش دوم – عصر دیجیتال)

 نخستین کوشش ها در راه انیمیشن کامپیوتری به دهه های ۴۰ و ۵۰ میلادی باز میگردد .بسیاری جان ویتنی (John Whitney) را پدر انیمشن کامپیوتری بر می شمارند. در آن دهه ها، او و برادرش  کوشش هایی برای آفرینش آثاری در این حوزه کردند. اما آغاز واقعی انیمیشن کامپیوتری به میانه های دهه ۶۰ باز میگردد . زمانیکه کاربرد  کامپیوتر ها در زمینه های مهندسی و علمی عمومیت یافت راه های تازه ای به روی صنعت پویا نمایی رایانه ای گشوده شد . در میانه های دهه ۷۰ میلادی این کوشش ها که انیمشن های دو بعدی بودند از حالت پژوهشی بیرون آمد و به عرصه های عمومی راه یافت .  همگام با رشد توانایی کامپیوترها در پایان دهه ۸۰ تصاویر سه بعدی واقعی در فیلم های سینمایی ظاهر شدند. سرانجام در میانه دهه ۹۰ بود که فیلم های بلند سینمایی انیمیشن سه بعدی  تولید شدند.

نخستین پیشگامان

در بررسی این دوره زمانی، به انبوهی از نام های موسسه های علمی ، مراکز پژوهشی، دانشگاه ها و شرکت ها برمی خوریم که هر کدام نقشی در توسعه انیمیشن دیجیتال داشته اند. برای اجتناب از روایت تاریخی فهرست وار که برای خواننده عادی کسل کننده خواهد بود من گزیده ای از انها را در اینجا نقل کرده ام.

جان ویتنی (John Whitney) انیماتور، آهنگ ساز و مخترع را بسیاری پدر انیمیشن کامپیوتری می پندارند. او و برادرش در دهه های ۴۰ و ۵۰ مجموعه ای از فیلم های تجربی راساختند که در آنها از نوعی کامپیوتر آنالوگ بهره گرفتند. این کامپیوتر آنالوگ برپایه  عملکرد یک سامانه پدافند هوایی خودکار آن دوره به نام کریسون پردیکتورز (Kerrison Predictors) طراحی شده  بود. او با بهره گیری از این دستگاه مکانیکی می توانست دوربین و اشیا را به صورت برنامه ریزی شده حرکت دهد و حاصل کار فیلمی متحرک از اشیا بود. از نخستین کارهای اولیه او با این تکنیک تیتراژ فیلم ورتیگو آلفر هیچکاک در سال ۱۹۵۸ بود. او در سال ۱۹۶۰ شرکت خود به نام موشن گرافیک (Motion Graphic Inc) را بنا گذاشت.

راسل کرش (Russel Kirsch) از پیشگامان کامپیوتر در سال ۱۹۵۰ در ” دفتر استاندارد ملی ” در مریلند آمریکا یکی از نخستین کامپیوتر های  دیجیتال قابل برنامه ریزی به نام SEAC  را طراحی کرد. در سال ۱۹۵۷ گروه او نخستین اسکنر تصویر را ساخت . بدینگونه با اسکن گرفتن از عکس پسر سه ماهه کریش  نخسین تصویر دیجیتال با دقت ۱۷۶*۱۷۶ پیکسل پدید آمد. آنها از کامپیوتر برای ترسیم خطوط، شمارش اشیا و نمایش آنها بر روی صفحه نمایشگر بهره گرفتند. این پیشرفتی بزرگ و گامی بلند به سوی تصویر پردازی کامپیوتری بود. در اهمیت این پیشرفت همین بس که مجله لایف در سال ۲۰۰۳ این نخستین تصویر دیجیتالی را یکی از ۱۰۰ عکس اثرگذار قرن دانست که جهان را تغییر داد .

نخستین تصویر دیجیتال - یکی از 100 عکس اثر گذار قرن
نخستین تصویر دیجیتال – یکی از ۱۰۰ عکس اثر گذار قرن

دانشگاه کالیفرنیا در سال ۱۹۵۲ آزمایشگاه لایو مور لارنس (Lawrence Livermore National Laboratory) را بنیان گذاشت.در سال ۱۹۶۰ ویلیام فتر (William Fetter) یک طراح گرافیک روی پروژه ای به سفارش شرکت بویینگ در این آزمایشگاه پژوهش می کرد. کار او  توصیف ارگونومیک بدن انسان بر اساس شرایط پیرامونی بود. این انیمیشن که به “بویینگ من” مشهور شد از نخستین انیمیشن های سه بعدی موسوم به ” وایر – فریم” ( نمایش تصویری سه بعدی در یک برنامه کامپیوتری) شمرده می شود. ویلیام فتر در سال ۲۰۰۲ درگذشت.

آزمایشگاه های بل (Bell Laboratories) واقع درمورای هیل نیوجرسی (Murray Hill, New Jersey) که در سال ۱۹۲۵ بنیاد گذاشته شد نقشی بسیار انقلابی در جهان فناوری داشته است . ترانزیستور، لیزر ، رادیو تلسکوپ ، زبان برنامه نویس C و صدها اختراع دیگر از این آزمایشگاه ها بیرون آمده اند. این مرکز همچنین نقشی پیشرو در پژوهش های مرتبط با گرافیک و انیمیشن کامپیوتری و موسیقی الکترونیک داشته است.در دهه ۶۰ میلادی بسیاری از متخصصان گرافیک و انیمیشن در این مرکز فیلم های کوتاه انیمیشن سه بعدی فراوانی را ساختند که هر کدام تکنیک های نوینی را به این صنعت معرفی کردند.

ایوان ساترلند (Ivan Sutherland) را بسیاری آفریننده گرافیک کامپیوتری تعاملی (Interactive Computer Graphic) و همچنین پیشگام فناوری اینترنت می پندارند. در سال ۱۹۶۲ در آزمایشگاه لینکلن دانشگاه MIT او پروژه ای را توسعه داد که سر انجام آن برنامه موسوم به اسکچپد (Sketchpad) بود که کاربر میتوانست با تصویر روی کامپیوتر برهمکنش داشته داشته باشد. این برنامه انقلابی، پایه و پیشگام برنامه های نوین کد (Computer Aided Drafting) امروزی می باشد.

میانه های دهه ۶۰ تا پایان دهه ۷۰ میلادی

دانشگاه یوتا ( Utah) در سالت لیک سیتی(City Sault Lake ) آمریکا مهمترین کانون توسعه انیمیشن کامپیوتری در این دوره بود. در سال ۱۹۶۵ دانشکده علوم کامپیوتر در این دانشگاه تاسیس شد. پایه بسیاری از تکنیک های گرافیک سه بعدی کنونی و همچنین قابلیت های سخت افزاری مرتبط در اینجا و در دهه ۷۰ توسعه داده شد. بسیاری از شخصیت های اثرگذار بر فناوری گرافیک کامپیوتری نوین از این دانشگاه برخاستند و یا به نحوی با آن در ارتباط بودند. در سال ۱۹۶۸ ساترلند و  ایوان استادان این دانشگاه شرکت کامپیوتری ایوانز ساترلند ( Evans & Sutherland ) را تاسیس کردند که سخت افزار های مناسب برای اجرای الگوریتم های جدید گرافیکی را می ساختند.

در سال ۱۹۷۳ نخسین فیلم بلند سینمایی که در آن از تکنیک پردازش تصویر دیجیتال بهره گرفته شده بود به نام وست وارد (West word)ساخته شد. وستورد یک فیلم علمی تخیلی بود که در آن ربات ها در کنار انسان ها زندگی می کردند.

فیلم علمی تخیلی وست ورد
فیلم علمی تخیلی وست ورد

در سال ۱۹۷۴ نخستین کنفرانس در گرافیک کامپیوتری به نام سیگراف (SIGGRAPH) افتتاح شد. این کنفرانس سالانه به زودی به محلی برای عرضه آخرین دستاورد های گرافیک کامپیوتری تبدیل شد.

در سال ۱۹۷۴ فیلم فیوچر وارد (Future world) در دنباله وستورد ساخته شد . در این فیلم برای نخستین بار از تکنیک شبیه سازی سه بعدی (۳D Wireframe Imagery) برای شبیه سازی دست و صورت بهره گرفتند. فیم معروف جنگ ستارگان ساخته جورج لوکاس سال ۱۹۷۷ در طراحی فضا-ناو های فیلم از این تکنیکاستفاده کردند. در سال ۱۹۷۵ فیلم انیمیشن کوتاه گریت (Great) که به دستاورد های بزرگ مهندس دوره ویکتوریا برونل می پرداخت با بهره گیری از این تکنیک توانست یک جایزه نوبل را از آن خود کند. در سال ۱۹۷۹ فیلم سیاه چاله ساخته والت دیسنی نیز از همین تکنیک وایر فریم رندرینگ استفاده کرد و در همان سال ،ریدلی اسکات (Ridley Scott) کارگردان فیلم معروف علمی تخیلی بیگانه نیز از تکنیک شبیه سازی سه بعدی در نمایشگر ناوبری سفینه فضایی فیلم استفاده کرد.

تکنیک موشن کنترل فتوگرافی ( Motion Control Photography )

جنگ ستارگان - اپیزود چهارم
جنگ ستارگان – اپیزود چهارم

در این تکنیک یک کامپیوتر مسیر دقیق حرکت  دوربین فیلم برداری طی گرفتن هر شات را ثبت می کند. سپس این حرکت در ترکیب با یک تصویر کامپیوتری ( CGI ) به دقت تکرار و برای ساخت یک صحنه دیجیتالی با حرکت های کاملا واقعی استفاده می شود. از نخستین فیلم های بهره گرفته از این تکنیک می توان به اسپیس اودیسه ( ۲۰۰۱ A Space Odyssey ) از جان ویتنی در سال ۱۹۶۸ و جنگ ستارگان اپیزود چهارم ساخته جور لوکاس در سال ۱۹۷۷ اشاره کرد. شرکت مووینگ پیکچر ( Moving Picture Company ) نخستین سیستم تجاری بر پایه این تکنولوژی را در سال ۱۹۸۱ طراحی و به بازار حرفه ای عرضه کرد.

این بحث ادامه دارد